Cześć moi Drodzy!
Stolica Bośni i Hercegowiny to jedno z miast, które zostawiło mi ślad w sercu. Interesująco położone w dolinie rzeki Miljacki, wspina się na zbocza gór. Kusi licznymi charakterystycznymi krajobrazami, smakami i zapachami lokalnego jedzonka. Wprowadza w stan zadumy swą historią, jednocześnie zachwyca wielokulturowością. Sarajewo zdecydowanie WARTO poznać, a ja Wam w tym pomogę.
Na początek mała reklama 😉 Otóż na blogu znajdziecie dwa obszerne artykuły, w których opisałem swój pobyt w Sarajewie. Jeśli macie więc ochotę na lekturę i dużą dawkę zdjęć – zapraszam!
- Smakowanie Sarajewa – klimatyczna Baščaršija, kwartał z czasów Austro-Węgier, pejzaże nad rzeką oraz widok z 35 piętra!
- Sarajewo – wzgórza i widoki pełne LOKALNEGO klimatu <3
Mam również wpis (ukaże się za tydzień), w którym opisałem jak zwiedzić Sarajewo w dwa dni. Dodałem sporo informacji praktycznych. Zajrzyj, nie pożałujesz. Koniec małej reklamy 😉
Na sam początek kilka słów o stolicy Bośni i Hercegowiny
Sarajewo to stolica Bośni i Hercegowiny. Miasto zamieszkane przez niemal 400 tysięcy osób na powierzchni 141,5 km2. Interesująco położone w długiej dolinie Miljacki oraz na stokach wzgórz na północ i południe od rzeki. Różnice wysokości w obrębie miasta sięgają nawet 400 metrów! Stolica Bośni i Hercegowiny leży w kotlinie pomiędzy górami Alp Dynarskich, zatem kawałek od miasta mamy cuda natury. Sarajewo zostało założone w 1462 roku przez Turków Osmańskich, czego spuścizną jest Baščaršija – klimatyczna dzielnica pełna wschodniego klimatu. W 1878 roku Bośnia i Hercegowina została zajęta przez Austro-Węgry. Wówczas znacznie rozbudowano miasto. Inną jakże ważną datą w historii jest 1992 rok – wówczas rozpoczęło się oblężenie Sarajewa przez Bośniackich Serbów oraz Jugosłowiańską Armię Narodową. Do 1995 roku zginęło ponad 10 tysięcy osób. Wojna w latach 90-tych w Sarajewie uważana jest za najbardziej krwawą i najdłuższą w powojennej Europie. Sarajewo to istny TYGIEL KULTUR, co ma odzwierciedlenie w architekturze i klimacie miasta.
W niniejszym artykule mam dla Was 14 pięknych i godnych polecenia miejsc w Sarajewie!
1. Baščaršija – najważniejsze miejsce w Sarajewie
Jako pierwsze miejsce GODNE polecenia wybrałem główny plac miasta założonego przez Turków w XV wieku. Będąc na miejscu, napisałem co myślę o sercu Sarajewa. Zerknijcie.
Siedzę właśnie obok Fontanny Sebilj na głównym placu – Baščaršiji – i owładnięty klimatem tego miejsca pisze te słowa. Miejsce to jest dla mnie NIEZWYKŁE, ulotnie PIĘKNE, pełne ŻYCIA! Parterowa i piętrowa murowano-drewniana zabudowa układa się w lejek. Począwszy od ulicy Telali plac biegnie nieco w dół, a budynki zbliżają do siebie. Patrząc w te stronę czuć to ZAGĘSZCZENIE ludzi, języków, wystawnych stoisk i oczywiście knajpek serwujących kawę i słynne Bośniackie potrawy. Ponad niską zabudową i tłumem kłębiących się ludzi, wyrastają kopuły i minarety Meczetów, które wraz z dochodząca z głośników muzyką wprowadzają w klimat wschodu. Z kolei patrząc w górę placu głównym motywem do zdjęć i najważniejszym elementem owego widoku jest wspomniana Fontanna Sebijl – pozostałość po miejskim wodociągu (jednym z pierwszych w Europie), powyżej której siadają liczne gołębie. Charakterystyczny trzepot i setki skrzydeł ponad placem to owo ulotne piękno. Ponadto na osi placu, w lekkim oddaleniu, wznoszą się góry, na których przycupnęły domki, Meczety i cmentarze. Zdaje się, że Baščaršija to kocioł skupiający całą magię Sarajewa. Coś w tym jest, choć to miasto w CAŁOŚCI jest wyjątkowe i tylko jako całość budzi największy podziw, czarując wielokulturowością, architekturą, naturą i zabytkami.
2. Baščaršija – wspaniałe zestawienie zabytków
W XVI wieku wzniesiono Meczet Gazi Husrev-bega (Gazi Husrev-begova džamija). Minaret o wysokości 45 metrów i Wieża Zegarowa (Sahat-kula) stanowią urokliwy i pełen charakteru widok. W najbliższej okolicy Meczetu Gazi Husrev-bega znajduje się kilka zacnych z punktu widzenia historii miejsc/budynków. Dugi Bezistan to wąski (19,4 m) i długi (109 m) murowany targ (sukiennice) wzniesiony w XVI wieku. Obecnie kwitnie tutaj handel biżuterią i tkaninami. Innym krytym bazarem w okolicy jest Brusa Bezistan. Zbudowany w 1551 roku na planie prostokąta posiada sześć dużych oraz dwie mniejsze kopuły. Warto również zajrzeć do Muzułmańskiej Szkoły i Biblioteki.
Wszystko znajduje się tuż obok siebie, tak jak zaznaczyłem na mapie.
3. Ulica Ferhadija – gdzie wschód spotyka się z zachodem
Ulica Ferhadija tworzy główny ciąg pieszy w Sarajewie. Stanąwszy na początku ulicy, w nawierzchni zobaczycie napis: “SARAJEVO MEETING OF CULTURES”. Istotnie pod kątem zabudowy zachód łączy się tutaj ze wschodem – w żadnym innym dużym Europejskim mieście nie jest to tak WYRAŹNE.
Nagle więc wejdziecie między kilkupiętrowe kamienice i poczujecie jak w Wiedniu, Budapeszcie lub Lwowie (zachowując skalę oczywiście). Kamienice zdobne, ładne, tworzące zgrabną i pokaźną pierzeję! Wzdłuż deptaka ciągną się butiki i restauracje, przechadzają liczni goście i Sarajewianie.
Stolica Bośni bywa nazywana “Europejską Jerozolimą”. Spacerując ulicą Ferhadija, prócz kostiumu z solidnych kamienic, napotkacie kilka świątyń. Pierwszą jest Meczet Ferhata Paszy z XVI wieku, zbudowany w stylu osmańskim. Kawałeczek dalej w głębi placu stoi dostojna Katedra Serca Jezusowego. Katolicka świątynia została zaprojektowana przez architekta Josipa Vancaša i wybudowana w latach 1884-1889. Dosłownie kawałeczek dalej znajduje się Plac Wyzwolenia, a tam Sobór Narodzenia Najświętszej Marii Panny. Neobarokową świątynię wzniesiono w roku 1874 wg. proj. Andrei Damjanowa. Całkiem blisko (w linii prostej 210 metrów), bo nad rzeką, stoi Synagoga. Ta konkretna Żydowska Bożnica została zbudowana w 1902 roku – dzisiaj jest jedyną funkcjonującą synagogą w Sarajewie.
4. Avaz Twist Tower – panorama miasta ze 142 metrów za kilka złotych
Avaz Twist Tower – wieżowiec o wysokości 172 metrów o charakterystycznej skręconej bryle. Dzięki swojej wysokości jednym z bardziej rozpoznawalnych budynków w Sarajewie. Na 35 piętrze z wysokości 142 metrów można obejrzeć spektakularną panoramę Sarajewa i okolic. Na górę wjeżdża się windą (można trafić na panoramiczną!), następnie wchodzi jedno piętro schodami, płaci w bramce 2 BAM i gotowe. Z tej perspektywy Sarajewo prezentuje się genialnie w otoczeniu gór. Można dostrzec sporą połać miasta i jego różnoraką zabudowę – wysoką i gęstą w dole oraz niższą na wzgórzach. Co dość nietypowe, niełatwo jest wyróżnić centrum miasta. Dopiero po bliższym przyjrzeniu się, zobaczycie minarety, katedrę oraz ratusz.
5. Most Łaciński
Ufundowany przez kupca Abdullaha Agę Brigę w 1798 roku w miejscu poprzedniej kamiennej przeprawy z XVI wieku. Osmański most jest znany nie tylko z racji wyglądu i wieku, ale również z faktu, iż w 1914 roku na północnym jego krańcu dokonano zamachu na austriackiego następcę tronu arcyksięcia Franciszka Ferdynanda Habsburga. Uznaje się to wydarzenie za bezpośrednią przyczynę wybuchu pierwszej wojny światowej.
6. Sarajewski Ratusz (Gradska Vijećnica)
Sarajewski Ratusz (Gradska Vijećnica) – to ZDECYDOWANIE jeden z bardziej charakterystycznych oraz zwracających uwagę budynków w mieście! Został wzniesiony w latach 90-tych XIX wieku w stylu mauretańskim. Projektant, Aleksander Wittek, miał udać się do Kairu, by wzorować się na meczecie Kemala II.
Uwagę zwraca oczywiście rozmiar gmachu, a przede wszystkim jego środkowa część, która jest wyższa i wysunięta do przodu względem bocznych skrzydeł. Attyka zdaje się być “koroną” budynku. Z placu po drugiej stronie rzeki Ratusz prezentuje się w całej okazałości, stąd też najlepiej go oglądać.
Wnętrze jest ZACHWYCAJĄCE! Wewnętrzny dziedziniec otoczony jest kolumnami i arkadami, zdobienia i kolory czarują zwiedzających, a efekt wzmaga barwne światło, wpadające przez wielki witraż. Niesamowite, że można oglądać to miejsce, bo przecież jeszcze w latach 90-tych ubiegłego stulecia Ratusz w Sarajewie był w opłakanym stanie. Remont zabytku i ponownie otwarcie nastąpiło w 2014 roku.
Zwiedzanie kosztuje 10 BAM.
7. Bulwar spacerowy nad Miljacką
Wygodny bulwar biegnie na odcinku od Ambasady Grecji do Mostu Čobanija. Najlepiej z tej perspektywy oglądać północny brzeg rzeki. W pierzei budynków wyróżnia się zbudowany w połowie XIX wieku gmach, mieszczący Wydział Prawa Uniwersytetu w Sarajewie. Centralna część budynku jest wyższa, zaakcentowana kolumnami i kopułą. Po sąsiedzku stoi młodszy budynek Urzędu Pocztowego i kawałek dalej Teatr Narodowy, wybudowany według projektu Karela Paříka w 1899 roku. Ten konkretny fragment nadrzecznej pierzei ROBI WRAŻENIE.
Po południowej stronie Miljacki tuż obok wspomnianej promenady, najładniejszym budynkiem jest dawny Kościół Ewangelicki z końca XIX wieku. Projekt świątyni powierzono Karlowi Paržikowi, który zaproponował styl romańsko-bizantyjski. Dominantę stanowi środkowa część budynku z kopułą i wieżyczkami oraz głównym wejściem. Po II Wojnie Światowej kościół stał opuszczony, aż w 1981 roku podjęto decyzję o przeznaczeniu pięknego gmachu na Akademię Sztuk Pięknych.
8. Cmentarz Alifakovac i UNIKALNY widok na miasto
Veliki Alifakovac łączy okolice Miljacki (Dom Przekorny i Meczet Vekil-Harrach) z cmentarzem Alifakovac. Ten krótki odcinek ulicy (około 250 metrów) równa się podejściu 50 metrów w górę! Jest STROMO! – jednocześnie uroczo i malowniczo. Brukowana jezdnia prowadzi w górę aż do miejsca, które odwiedza wielu turystów – Cmentarza Alifakovac.
Nekropolia już od XV wieku jest miejscem spoczynku wpływowych mieszkańców Sarajewa. Co interesujące, chowano tutaj także cudzoziemców, którzy zmarli podróżując przez stolicę Bośni. Z tego względu nazywany jest również Cmentarzem Musafirów (cudzoziemca, podróżnika).
Muzułmańskie cmentarze (nie wiem czy wszędzie, ale na pewno w Sarajewie) posiadają smukłe, białe, podobne do siebie nagrobki z epitafiami w języku Arabskim. Na cmentarzu Alifakovac jest ich około 500! Krajobraz Sarajewa z muzułmańskim cmentarzem na pierwszym planie ma “TO COŚ”. Tutaj mamy setki białych nagrobków, w dole miasto i po obu jego stronach wzniesienia, ciągnące się daleko poza Sarajewem. Oryginalny krajobraz, po który warto tutaj wejść.
9. Sarajewska ŽIČARA – kolejka linowa na Trebević
Kolejka linowa (Sarajewska ŽIČARA) łączy centrum miasta z górą Trebević, pokonując w pionie 577 metrów (dolna stacja 583 metry n.p.n. -> górna stacja 1160 metrów n.p.m.). Za bilet w obie strony zapłacicie 20 BAM (bilet w jedną stronę kosztuje 15 BAM). Podróż na Trebević trwa niecałe 10 minut.
Początkowo główną rolę gra Ratusz, który z każdą sekundą się “kurczy”, stając jednym z wieeeeeelu budynków. Spoglądając w obie strony, zwróćcie uwagę na tarasowe położenie ulic, domy stojące niemal jeden na drugim, minarety i wzgórza, za którymi rozciąga się dalsza część miasta. Góry i natura dominują coraz bardziej, aż w końcu to one są na pierwszym planie, pod nimi rozciąga się stolica Bośni i Hercegowiny.
10. Góra Trebević – krajobraz z ponad 1000 metrów i tor bobslejowo-saneczkarski
Trebević jest od dawnych czasów głównym miejscem wycieczek Sarajewańczyków. Właściwie zaraz obok miasta mieszkańcy Sarajewa mają dostęp do łagodnego górskiego klimatu, wspaniałych naturalnych pejzaży i zapachu przyrody.
Widok z niemal 600 metrów wysokości na Sarajewo zapiera dech w piersiach! Góry – jedna za drugą z widocznym jeszcze śniegiem, a w dole… rozciągające się od jednego do drugiego górskiego zbocza miasto.
Trebević ma jeszcze jedną atrakcję – olimpijski tor bobslejowo-saneczkarski. Tor zbudowano w latach 1981-1982 na Zimowe Igrzyska Olimpijskie odbywające się w 1984 roku. Odbyła się więc tutaj zimowa Olimpiada, później były Mistrzostwa Europy w bobslejach oraz zawody Pucharu Świata. Traf chciał, że tor został uszkodzony w wyniku oblężenia Sarajewa, kiedy to był używany jako stanowisko artyleryjskie przez bośniackich Serbów. Mimo tego zachował się w dość dobrym stanie będąc niesamowitą i unikalną atrakcją Sarajewa.
11. Ulica Kovači
Uliczkę wypełniają drewniane domy nakryte dachami pulpitowymi, kryjące kawiarnie oraz warsztaty, bowiem w Sarajewie do dzisiaj przetrwały małe zakłady produkcyjne. Uliczka jest stroma i można się już na początku całej drogi zmęczyć, aczkolwiek są plusy – WIDOKI. Odwracając się za siebie mamy pełną dawnego klimatu uliczkę Kovači, niżej widoczna jest Baščaršija, zaś na dalszym planie, zamykającym ów krajobraz, wysokie wzgórza z miejską zabudową.
12. Cmentarz Kovači
Cmentarz Kovači jest głównym miejscem pochówku żołnierzy, którzy stracili życie w czasie oblężenia Sarajewa. Widząc ów cmentarz i miasto, łezka się w oku kręci. Nekropolię wypełniają setki białych muzułmańskich nagrobków, które wraz z każdym kolejnym planem w tle tworzą charakterystyczny dla Sarajewa i tej części Bałkanów pejzaż.
Aby zobaczyć NAJŁADNIEJSZY widok z cmentarzem na pierwszym planie, udajcie się przez zabytkową Bramę Miejską dzielnicy (dawniej miasta) Vratnik, by skręcić po chwili w prawo w ul. Jekovac.
Widok ma swój unikalny urok!
Białe, charakterystyczne nagrobki otulają okoliczną starą zabudowę. Miasto ciągnie się dalej – to głównie zabytkowe domostwa lub kamienice z wyróżniającymi się wieżami kościołów, minaretami i nowoczesnymi wieżowcami. W tle majaczą górskie szczyty, patrzące na Sarajewo.
13. Żółta Twierdza – ulubiony punkt widokowy
Żółtej Twierdzy dawniej pełniła funcje obronne, natomiast obecnie służy jako jeden z popularniejszych punktów widokowych. Widok rozszerza się nam znacznie i prócz tego co pokazałem w poprzednim punkcie (widok na cmentarz Kovači) mamy świetnie widoczną dolinę rzeki Mijlacki, góry Trebević oraz Hum i domy stojące na ich zboczach. Miejsce jest kapitalne, ponieważ położone tuż obok centrum miasta, ale wyżej względem niego o ponad 70 metrów. Panorama wyjątkowego i klimatycznego Sarajewa jak na dłoni.
14. Restauracja “Vidikovac”
Restauracja Vidikovac i jej okolica oferuje NIESAMOWITĄ panoramę miasta! Warto przystanąć i spróbować ogarnąć wzrokiem ogromną część Sarajewa. Stojąc około 200 metrów wyżej względem centrum miasta, zobaczycie na prawdę DUŻO. Rzecz jasna w restauracji można się posilić. Pyszne bośniackie dania posmakują jeszcze bardziej z tak wspaniałą panoramą miasta tuż obok.
Lokalizacja wyżej wymienionych miejsc na mapie Sarajewa:
Kilka (istotnych) słów na koniec
Dziękuję za lekturę nowego artykułu oraz wizytę na blogu. Mam nadzieję, że lista 14-tu interesujących miejsc w Sarajewie zaspokoiła Wasze oczekiwania.
Jeśli planujecie wizytę w stolicy Bośni i Hercegowiny, będzie mi bardzo miło, jeśli oprzecie zwiedzanie o owe CUDNE miejsca.
Zachęcam jeszcze raz do lektury artykułów pokazujących DOKŁADNIE co zobaczyłem w ciągu 2 dni w Sarajewie oraz wpisu, w którym opisałem plan na weekend w stolicy Bośni.
Więcej zdjęć i opisów znajdziecie na IG i FB “Miejski Wojażer”.
Odkrywajcie Europę, pokazujcie innym i cieszcie się tym! Pozdrawiam, Cześć!