Modernizm w architekturze – wykład Dr. Eweliny Marciniak. Część druga.

M

Cześć moi drodzy!

Zapraszam Was na DRUGĄ część postu, w którym pisze o wykładzie, który odbył się 6 listopada w infoboxie. Tematem był modernizm w architekturze. Pierwszą część znajdziecie, klikając TUTAJ.

Płyną po ulicach…

Prelegentka przeszła do najciekawszych i najbardziej charakterystycznych kamienic i gmachów Gdyni, w których można zobaczyć duże, śmiało wysunięte okrągłe narożniki, a do tego przypominają one pokłady statków pasażerskich. 

Przy Al. Jana Pawła II stoi zaprojektowany przez Panów Bohdana Damięckiego i Tadeusza Sieczkowskiego Dom Żeglarza Polskiego. Zbudowany pod koniec lat trzydziestych budynek, nawiązuje do stylistyki okrętowej zaokrągleniami i nadbudówka stylizowana na mostek kapitański. 



Dużo lepiej nawiązanie do okrętu w całym gmachu widać na przykładzie “PLO” przy ul. 10 lutego. Budynek został wybudowany w latach 1935-1936 proj. Romana Piotrowskiego jako siedziba Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Na całość składają się trzy bryły. Od strony ul. 10 lutego część zaokrąglona, z oknami pasmowymi. Niesamowicie wygląda kontrast elewacji na parterze, którą obłożono czarnymi płytami z jasnym piaskowcem na wyższych kondygnacjach. Gmach wygląda jakby wisiał w powietrzu i miał za moment ruszyć w stronę morza… Drugą, kubiczną część lepiej widać od strony ul. 3 maja. 


Swoją drogą skrzyżowanie ulic 10 lutego i 3 maja to moje ulubione w Gdyni. Wystarczy bowiem się odwrócić, by ujrzeć Zespól Mieszkaniowy BGK projektu Stanisława Ziołowskiego ! Tą monumentalną zabudowę wzniesiono w latach 1935-1939 i są to w zasadzie trzy oddzielne budynki. Aby postawić tak wysoki budynek trzeba było starać się o pozwolenie od wojewody pomorskiego. Mimo siedmiu pięter nie przytłacza specjalnie ponieważ dwie najwyższe kondygnacje są cofnięte. Od strony ul. 3 maja mamy nawet ośmiopiętrową zaokrągloną wieżyczkę, która wygląda jak mostek kapitański. W tym i poprzednim przypadku gdy patrze na ilość przeszkleń, elegancko wykończone partery, widzę na zdjęciach cudne klatki schodowe, przekonuje się, iż duch nowoczesności nadal w nich tkwi. 


Przenosimy się między ulice Wójta Radtkego i Jana z Kolna, gdzie każdego dnia zakupy robi tysiące osób – do Zespołu Miejskich Hal Targowych. Kompleks powstał w latach 1936-1938 wg projektu Jerzego Mullera i Stefana Reychmana. Składa się z charakterystycznej hali łukowej, bocznej kubicznej hali mięsnej oraz odrębnej hali rybnej. 

Na koniec tej części wykładu Pani Ewelina Marciniak pokazała Kamienice Reicha i Birnbauma przy ul. Abrahama 28. Zaprojektowana przez Krakowskiego architekta Edwarda Furshmiedta została zbudowana w 1936 roku. Dodatkowo Kamienica Józefa Skwiercza projektu Jerzego Mullera i Stefana Reychmana z 1935 roku. 


Domy w pierzejach

Pragnę zauważyć, że do tej pory tak na prawdę nie było kamienic “pudelek”, czy zupełnie pozbawionych zdobień, aż do tej pory, choć też nie do końca. Pani prelegent przeszła do omawiania domów w pierzejach, które w drugiej połowie lat 30-tych cechowały się płaskimi, nagimi fasadami. 

Ulica Świętojańska 71-81, tutaj mamy do czynienia z oknami punktowymi i cofniętymi piątymi kondygnacjami, oraz z płaskimi, gołymi fasadami, choć pojawiają się gdzieniegdzie balkony. 

Przy ul. 10 lutego można zapoznać się z kilkoma kamienicami z oknem typu termometr. 

10 lutego 35
10 lutego 25
10 lutego 23

Przy Skwerze Kościuszki stoi Kamienica Jurkowskiego, która jako jedyna w Gdyni reprezentuje styl modernizmu międzynarodowego. Zbudowana w 1938 roku kamienica zaprojektowana została przez dwóch architektów – Zbigniewa Kupca i Tadeusza Kossaka. Okna na każdej kondygnacji stanowią jedną wstęgę przechodzącą w loggie. Fasadę obłożono piaskowym klinkierem. 

Zbigniew Kupiec, zaprojektował również ciekawą kamienice dla spółki Krenskich przy Świętojańskiej 55. To kamienica narożna tak więc podkreślona jest poprzez wysokość, lecz już obok są skrzydła o piętro niższe. Od strony ulicy Żwirki i Wigury mamy charakterystyczny element w postaci falujących balkonów. 

Ostatnie przykłady

Wykład zaczął się przykładami umiarkowanego modernizmu i tak samo się skończył a Pani prelegent przypomniała, iż nurt ów charakteryzuje się monumentalizmem i wertykalizmem. 


Przytoczono dwa przykłady autorstwa Wacława Tomaszewskiego – Dom Bawełny z 1938 roku oraz Dom Bergtransu z 1937 roku. 

Część wykładu dotyczącą modernizmu w architekturze Pani przewodnik zakończyła przedstawieniem gmachu Sądu Rejonowego autorstwa trzech architektów – Zbigniewa Karpińskiego, Tadeusza Sieczkowskiego i Romana Sołtyńskiego. Budynek postawiono w latach 1935-1936. Środkowa część kubiczna z pionowymi oknami łączy się z bocznymi zaokrąglonymi skrzydłami. W dalszej, stosunkowo krótkiej części wykładu Pani Ewelina Marciniak przedstawiła plany dzielnicy reprezentacyjnej. 

Kilka (ważnych) słów na koniec

Wykład w infoboxie to dla mnie coś zupełnie innego. To pierwszy wykład w Gdyni, na którym byłem. Wątpliwości i pytania, które miałem przed prelekcją, zostały rozwiane, z czego ogromnie się cieszę. Modernizm stał mi się bliższy, a przy okazji następnego spaceru po Gdyni, na pewno będę zwracał większą uwagę na każdą z kamienic, za to dziękuje 🙂

Odkrywajcie, pokazujcie innym i cieszcie się tym! Pozdrawiam, Cześć!

O autorze

Kamil Sulewski

Cześć moi drodzy!

Uwielbiam podróżować, zwiedzać, rozgryzać miasta i kraje, sprawdzać czym się różnią w zakresie architektonicznym i społecznym. Kocham miasta, jednakże nie zapominam o naturze, którą znajduje i w miastach i totalnie poza nimi.

komentarzy

  • Druga część jest jeszcze ciekawsza niż pierwsza. Teraz jak będę przechodzić koło tych budynków stanę i będę przypominać sobie co o nich napisałeś. Doświadczenie, które przeżyję wtedy to będzie bardzo interesujące. Jeszcze jedno dziękuję, że poświęciłeś kilka uwag na temat mojego kochanego miasta. Pozdrawiam. : )

Kamil Sulewski

Cześć moi drodzy!

Uwielbiam podróżować, zwiedzać, rozgryzać miasta i kraje, sprawdzać czym się różnią w zakresie architektonicznym i społecznym. Kocham miasta, jednakże nie zapominam o naturze, którą znajduje i w miastach i totalnie poza nimi.

Ostatnie wpisy

Archiwa